ჩემო აღმზრდელო ენაო,

აჰყვავდი იწყე ფრენაო,

გისურვებ,სხვათა ენები

შემოგნატროდეს შენაო.

***

ენა ცხოვრების წყაროა,უკვდავი,დაუშრობელი,

ენა კოკორი ვარდია ხალხისთვის დაუჭკნობელი,

ენა წარსულის მოწმეა და მომავლისა მშობელი,

ენა სიბრძნეა აწმყოსი,ლამპარი გაუქრობელი.

***

ენა აქვს კაცობრიობას კედლად და საფუძველადა,

ენა სვეტია ერისა,მასზედ სდგას იგი მრთელადა,

ენა აზრს დაასაბუთებს და შეიქმს ხორციელადა,

ენაში გამოიხატვის ბუნების ძალა ვრცელადა.

***

ენაა ხალხის დიდების სალარო შესანახავი,

წარსულთა საუკუნეთა შენს წინა გამომსახავი;

ენა სიწმინდის კვერთხია,უზადო,დაუზრახავი,

ენაში მოინახების ყოველი მოსანახავი.

***

რა ბავშვი შობოს დედამა,ძუძუ აქვს საწოვებელი,

ერთად ძუძუსთან ენაა იმისი მსაზრდოებელი;

ენა თან დასდევს,მსახურობს ვითა ერთგული მხლებელი,

ენაა მისი საკვები და მისი მაცოცხლებელი.

***

ენაა მანათობელი გვირგვინი ხალხოსნობისა,

ენა სულია ცხოველი იმისი არსებობისა,

ენა ჯილდოა ღვთიური კაცობრივისა გრძნობისა,

ენა ერობის ხიდია და კავშირია ძმობისა.

***

ბავშვი ენაში გაიცნობს თავისა გარეშემოსა,

სულიერის და უსულოს საგანთ სახელს და გემოსა,

ვინც რომ ზამთარი გაძარცვა და გაზაფხული შემოსა,

მოქალაქობის,სამართლის კერძოსი,გინდ სათემოსა.

***

დედას რომ შვილი მოსტაცო,აღარ აჩვენო თვალითა,

მშობლურის გრძნობით ნაწლევნი დაეწვას ცეცხლის ალითა,

ვერ შეუმცირებ სატანჯველს ვერა ყინულის წყალითა,

მაგრამ მეორეს დაბადებს ბუნებრივისა ძალითა.

***

თუ ხალხს სამშობლო წაართვით,ნუ შეეხებით ენასა,

და როცა ენას წაართმევთ,დაჰკარგავს ხედვა-სმენასა;

ვერ დაიბრუნებს წართმეულს,დაიწყებს კბილთა ღრჭენასა,

ბოლოს გაქრება,მოკვდება,მოსპობს სულისა ქშენასა.

***

არიან ზოგი ქალ-ვაჟნი ჩვენივე მიწის შვილები,

სასწავლებელში გავლილნი,სიყრმიდან ნაცოდვილები,

აღარ მოგვანან ქართველებს,გგონიათ გამოცვლილები,

თავის ენაზედ საუბარს ირცხვიან დალოცვილები.

***

ენა გვაქვს წინაპართაგან,ვით განძი გადმონაცემი,

და როგორც სჯული,ენაა უმაღლეს პატივსაცემი,

ვინც ენას დაამახინჯებს,იქნება მისი დამცემი,

ის ჩაითვლება საეროდ,ვითა იუდა გამცემი.

***

რომელიც გასცვლის უცხოზედ მშობლიურს ანაბანასა,

ის თავის ძმასაც უმუხთლებს,გულში ჩაასობს დანასა,

ვინც დედა ენით არ უმღერს თავის სამშობლოს ნანასა,

ქების წილ ზიზღით ვიხსენებ ქართველსა ამისთანასა.