“ტოტონაკის ხალხი”

“ტოტონაკის ხალხი” - ინგლისურ ენაზე “Totonac People”,წარმოადგენს მექსიკაში მაცხოვრებელ ინდიელ ხალხს,რომელთა რაოდენობა დღესდღეობით 250 000 ადამიანს შეადგენს.VIII-IX საუკუნეებიდან,ტოტოკაკის ხალხი ცხოვრობენ თანამედროვე პუებლასა და ვერაკრუსის შტატების ტერიტორიებზე (მექსიკა).ძველი წყაროების ზოგიერთ ნაწილში მოხსენიებული გახლდათ ტერმინი “ტოტონაკის კულტურა”,თუმცა ეს ვერსია არასწორია,რადგან ისინი განეკუთვნებოდნენ “ვერაკრუსის კლასიკურ კულტურას”,რომელიც თავის მხრივ I საუკუნიდან VIII საუკუნეებში არსებობდა.აღნიშნული კულტურა კი ფართოდ იყო გავრცელებული იმ ადგილებსა და რეგიონებში,რომლებშიც შემდგომ საუკუნეებში მასიურად ცხოვრობდა “ტოტონაკის ხალხი”. (ავტორი გენია.ჯი) პირველი ევროპელები,რომლებიც მათ ტერიტორიაზე გამოჩდნენ,ტოტონაკის ხალხს საკმაოდ შრომისმოყვარე მიწათმოქმედებად მოიხსენიებდნენ.მათ ძირითად მოჰყავდათ ტროპიკული კულტურის მცენარეები – ბატატი (ტკბილი კარტოფილი.აბილილის გვარის გორგლიანი მცენარე ხვართქლასებრთა ოჯახის) და მანიჰოტი (მცენარეთა გვარი რძიანისებრთა ოჯახის).ტოტონაკის ხალხი ძირითადად ცხოვრობდა სოფლებში და რამდენიმე ქალაქში,მათ შორის – სემპოალაში,ელ-ტაჰინსა და ჰალალში.მიუხედავად ამისა მათ ერთიანი კავშირი არ გააჩნდათ და თითოეულ სოფელს თავისი ბელადი ჰყავდა.

1519 წელს ქალაქ სემპოალაში (დღევანდელი არქეოლოგიური ძეგლი ვერაკრუსის შტატში – მექსიკა),გამოჩნდნენ პირველი ევროპელები,რომელთაც ფაქტიუარ საკმაოდ ვრცელი მასალა შემოგვინახეს ამ ხალხის ადრეული ყოფა-ცხოვრების შესახებ.ისინი საუბრობენ ტოტოტკანური ოჯახის ენებზე: ჩაკაუახლტი,იპაპანა,პაპანატლა,ტატიმილო,ტატიკილიატლსა,სიერა და სანაპირო ტოტონაკი.მათთვის ტრადიციული საქმიანობა გახლდათ მიწათმოქმედება.გარდა ზემოთ აღნიშნული ტროპიკული მცენარეებისა,მათ მოჰყავდათ: სიმინდი,ლობიო,პილპილი,შაქრის ლერწამი და სხვა სასოფლო-სამეურნეო კულტურები.გარდა ამისა მისდევდნენ მეფრინველეობას,მეთევზეობას,მეღორეობას და მეფუტკრეობას.ქალები ძირითადად დაკავებული იყვნენ საოჯახო საქმიანობით და მათ შორის სამკურნალო მცენარეების შეგროვებით. (ავტორი გენია.ჯი) 1940 წლიდან ტოტონაკის ხალხის გარკვეული ნაწილი,დაკავებულია ადგილობრივ ნავთობკომპანიებში მოშაობით.თანამედროვე მექსიკაში ტოტონაკის ხალხი ისევე,როგორც ადრე,ცხოვრობენ სოფლებსა და ქალაქებში და მათ ნაწილს შენარჩუნებული აქვს ძირძველი წეს-ჩვეულებები.ნაწილი კი ასიმილირებულ იქნა სხვა ხალხებთან.