“პირველი მსოფლიო ომის წინ გერმანიის მოსახლეობა ისე სწრაფად გაიზარდა,რომ მათი გამოკვების პრობლემა მწვავედ დადგა.ტერიტორიების გაფართოებაზე უარის თქმამ,ქვეყნის ინდრიალიზაცია გამოიწვია.ამან მიწათმოქმედთა კლასი შესასუსტა.მოსახლეობამ მიაშურა ქალაქებს,რომლებიც ძალზე გაიზარდნენ და დათრგუნეს სოფელი.

მდიდართა და ღარიბთა შორის განსხვავება კიდევ უფრო თვალსაჩინო გახდა.უმუშევრობა და სიღატაკე აბოროტებდა ხალხს,რომლის თვალწინ ბედნიერი გამონაკლისნი ფუფუნებაში ნეტარებდნენ.

ფული კერპად იქცა და ამ კერპს ეწირებოდა ყოველივე.ამან ხალხში თანდათან გარყვნილებისკენ სწრაფვა გამოიწვია.(ავტორი გენია.ჯი)

ამასთან,გერმანიის მრეწველობამ ინტერნაციონალური ელფერიც შეიძინა.გერმანელ მრეწველთა ნაწილი შეეცადა გადაერჩინა ქვეყანა უცხოური კაპიტალის მოძალებისაგან,მაგრამ ყველაფერი ამაო აღმოჩნდა – ხარბმა საქმოსნებმა თავისი გაიტანეს.

გერმანიის მძიმე მრეწველობის წინააღმდეგ ომი,მისი ინტერნაციონალიზაციით დაიწყო,რრომელიც მარქსისტების ხელშეწყობით სწარმოებდა.მათ სურდათ თავიანთი ეს გარჯა რევოლუციით დაემთავრებინათ.

გერმანიის ინდუსტრიალიზაციის წარმატების საუკეთესო დადასტურებაა ჰუგო შტინესის განცხადება იმის შესახებ,რომ ქვეყანას ფეხზე მხოლოდ კომერცია დააყენებს.

ამ სიტყვებმა სენსაცია მოახდინეს.ის აიტაცეს და ლოზუნგად გაიხადეს მოლაყბეებმა,თავიანთი თავი “სახელმწიფო ხალხად” რომ წარმოუდგენიათ და რევოლუციის შემდგომი გერმანიის ბედს,რომ განაგებდნენ. (ავტორი გენია.ჯი)

გერმანიის დაცემის ერთ-ერთი მიზეზი უვარგისი აღზრდის სისტემაც იყო.გერმანულ აღზრდას ომამდე ბევრი სუსტი მხარე გააჩნდა.

ის უმთავრესად მიმართული იყო იქითკენ,რომ ბავშვი გამოეტენათ ათასგვარი რამით,რომლის პრაქტიკაში განხორციელება შეუძლებელი იყო.თითქმის არაფერი არ კეთდებოდა ბავშვის ხასიათის ფორმირებისათვის.ბავშვს არ ეძლეოდა საშუალება გამოემჟღვანებინა თავისი “მე” და აეღო თავზე გარკვეული პასუხისმგებლობა.შედეგად ვღებულობდით არა ძლიერ ადამიანს,არამედ ცოდნით გატენილ საბრალო გუდას.აქედანაა ის რეპუტაცია,რომელიც გერმანელებს,აქვთ საზღვარგარეთ.

გერმანელები უყვარდათ იმიტომ,რომ სარგებელი მოჰქონდათ,მაგრამ მათი სისუსტეების გამო პატივს არ სცემდნენ.

აღზრდის სისტემის მეორე ნაკლი იყო,მონარქის უსაზღვრო თაყვანისცემა.ამ მონურ ქედდრეკას კიდეც უნდა მივეყვანეთ მონარქიის გაუქმებამდე.

მონარქიზმის იდეა სრულად მხოლოდ მაშინ ვლინდება თუ განმგებლის ხელი გვირგვინს ისეთ ბრწყინვალე გმირებს ადგამს,როგორიც ფრიდრიხ დიდი ან ვილჰელმ I იყვნენ.(ავტორი გენია.ჯი)

ის მონარქი კი,რომელიც არ გამოირჩევა განსაკუთრებული სახელმწიფოებრივი და პიროვნული ღირსებებით,უნდა შევიდეს სახელმწიფოს ხელმძღვანელობის შემადგენლობაში და სხვებივით ემსახუროს მას.(ავტორი გენია.ჯი)

გერმანიას ძალზე დიდი ზიანი მიაყენა პრესის ორგანიზაციებისა და მასთან დამოკიდებულების საკითხმაც.

ჟურნალისტთა წრეებში პრესას დიდმპყრობელს უწოდებენ.პრესის მნიშვნელობა ნამდვილად დიდია,მაგრამ არც მისი ზედმეტად გადაფასება შეიძლება.

სახელმწიფომ თვალყური უნდა ადევნოს,რომ სახალხო განათლების პროცესმა ყალბი მიმართულება არ მიიღოს და ამიტომ პრესა მუდმივად მხედველობის ფოკუსში უნდა ჰყავდეს.

სახელმწიფომ საქმე ისე უნდა დააყენოს,რომ პრესა სახელმწიფოსა და ერის უსიტყვო მსახურად იქცეს.

ომამდელი,ეგრეთ წოდებული ლიბერალური პრესა,სამარეს უთხრიდა გერმანელ ერსა და გერმანულ სახელმწიფოს.მარქსისტულ გაზეთებზე ხომ ლაპარაკიც ზედმეტია: ისინი ტყუილს ისევე ვერ მოიშლიან,როგორც კატა კნავილს.

რას აკეთებდა სახელმწიფო იმისათვის,რომ ხალხი ამ საწამლავისაგან ეხსნა? არაფერს,აბსოლუტურად არაფერს,თუ არ ჩავთვლით ხანდახან უნიათო გაფრთხილებებს და პატარა ჯარიმებს.

გაუთვითცნობიერებელი მკითხველი აღტაცებაში მოჰყავს “ფრანქფუტერ ცაიტუნგს”.

ეს გაზეთი არადროს არ ხმარობს მკვეთრ გამოთქმებს,კიცხავს უხეშ ძალას.

ის მაგალითია ეგრეთ წოდებული “ინტელიგენტური პრესისა”.იგივეს აგრძელებს “ბერლინერ ტაგებლატი”.მიუხედავად იმისა,რომ არ ხმარობენ უხეშ გამოთქმებს,ეს გაზეთები მკითხველთა გონებას და გულს წამლავენ,ადუნებენ მათ სიფხიზლეს და აწვდიან ცრუ ცნობებს.ამ გაზეთებში ებრაელები მუშაობენ.

ნახევარზომები ყოველთვის ნიშანია სახელმწიფოებრიობის დაცემისა,რომელსაც ყოველთვის კატასტროფა მოჰყვება.

მე ვთვლი,რომ ჩვენი თაობა გადაურჩება ამ ხიფათს.მას უკვე მიღებული აქვს მწარე გამოცდილება და მისი ნერვები მტკიცეა.

მართალია,ერთ მშვენიერ დღეს,ებრაელები მთელის ხმით აყმუვლდებიან,როდესაც მათ გაზეთებს “ხელებს მიუმტვრევენ”,მაგრამ ეს არც ისე მნიშვნელოვანია.ოცდაათსანტიმეტრიანი ხელყუმბარა უფრო ხმამაღლა სისინებს,ვიდრე ათასი ებრაული გველური გაზეთი ერთად.ამიტომ,დაე,ისისინონ.

დავუბრუნდეთ ახალგაზრდობის აღზრდის საკითხს.

ქუჩასა და კინემატიგრაფიებში ხეტიალის ნაცვლად ბიჭმა ტანი უნდა დაიყენოს.არავის არა აქვს უფლება ზიანი მიაყენოს თავის სხეულს – იგი რასის კუთვნილებაა.

უნდა აღნიშნოს,რომ თანამედროვე კინოთეატრები და სხვა მსგავსი დაწესებულებანი არათუ სასარგებლო,პირიქით,აბსოლუტურად მავნებლურ გასართობს აწვდიან ახალგაზრდა თაობას.

რამდენადაც საერთო მდგომარეობა გაუარესდა,იმდენად ძლიერად დაეცა ჩვენი ხელოვნება.

მე წარმომიდგენია,როგორ აღშფოთდებოდა ფრიდრიხ შილერი ან გოეთე “პანოპტიკუმის” კარებზე ასეთი უსირცხვილო წარწერა რომ ენახა – “მხოლოდ მოზრდილებისათვის”.

მაგრამ შილერსა და გოეთეს ვინ მოუსმენდა,მათი ხმა ახალი გერმანელი “პოეტების” მიერ იქნებოდა ჩახშობილი.

პირველი მსოფლიო ომის წინ გერმანია კულტურისა და ხელოვნების სფეროში სრულ შემოქმედებით იმპოტენციას ავლენდა.

ასეთივე მდგომარეობას ვხედავდით რელიგიაშიც.

ხალხის მასებში რწმენა შეირყა.ბევრი რელიგიურ მოვალეობებს ზედაპირულად ეკიდებოდა.იმ დროს,როდესაც აზიასა და აფრიკაში მისიონერები ახალ ადეპტებს იკრებდნენ – ევროპაში ეკლესია მრევლს ჰკარგავდა.

შინაურ თუ საგარეო პოლიტიკის მოუწესრიგლებობას ქვეყანა დაღუპვისაკენ მიჰყავდა.იმპერიის პოლიტიკა სხვა სახელმწიფოთა მიმართ ნახევარზომებით წარიმართებოდა.ერთის მხრივ მთავრობას მშვიდობა ეწადა,მეორის მხრივ ვერ აჩერებდა ომისკენ სწრაფვას.

პოლონური პოლიტიკაც სანახევრო იყო.მან არათუ ვერ გადაწყვიტა ეს საკითხი,არამედ პირიქით,გააღიზიანა კიდეც პოლონელები.

ელზასისა და ლოტარინგიის საკითხიც გადაუჭრელი იყო.

ნაცვლად იმისა,რომ ფრანგული ჰიდრასათვის თავი გაეჭეჭკათ – ელზაელებისა და ლოტარინგიელებისათვის სხვა გერმანელთა თანასწორი უფლებები მიენიჭებინათ, – აქაც ნახევარზომებით შემოიფარგლენ.

ვეტერლეს მსგავსი მოღალატეები მსხვილ პარტიებს ედგნენ სათავეში.

არმიას მამულისადმი ერთგულებას და თავგანწირვას უქადაგებდნენ იმ დროს,როდესაც ქვეყანა მოცული ჰქონდა სიხარბესა და პირად ანგარიშწორებას.

აი,ასეთი სკოლა გაიარა გერმანიამ დიდი ომის წინ”.(ავტორი გენია.ჯი)