კლავიშებიან-სიმებიანი მუსიკალური საკრავის – ფორტეპიანოს (რომელიც იტალიური წარმომავლობის მქონე სიტყვაა და თავის თავში მოიცავს,როგორც პიანინოს,ასევე როიალს) “წინაპრად”,ძველებურ კლავიშებიან საკრავს – კლავესინს მიიჩნევენ.თანამედროვე ფორტეპიანოს დასარტყამი მექანზმის ავტორად და ზოგადად ფორტეპიანოს შემქნელად დიდი იტალიელი კლავესინების დამზადების ოსტატი - ბართოლომეო კრისტოფორი დი ფრანჩესკო (1655-1732 წლები) სახელდება,რომელმაც აღნიშნული მექანიზმი 1709 წელს გამოიგონა. 1711 წელს ასეთივე მექანიზმი აღწერილ იქნა იტალიელი პოეტისა და ხელოვნებათმცოდნის – მარკიზ შიპიონე მაფეის მიერ.თავდაპირველად ფორტეპიანოს მოიხენიებდნენ,როგორც “gravicembalo col piano e forte”,რაც თარგმანით “კლავესინი მაღალი და დაბალი ხმებით” აღნიშნავს.მოგვიანებით მას – “პიანოფორტე” უწოდეს,საბოლოოდ კი – “ფორტეპიანო”.

პირველი ნაწარმოები (სონატა) ფორტეპიანოსათვის შექმნილ იქნა 1732 წელს დიდი იტალიელი კომპოზიტორის – ლოდოვიკო ჯუსტინის მიერ,თუმცა აქვე მინდა ავღნიშნო,რომ ახალ მუსიკალურ საკრავს – ფორტეპიანოს იმ პერიოდისათვის არც კომპოზიტორები წყალობდნენ და არც მუსიკოსები.ამ უნიკალური ჟღერადობის მქონე საკრავის მიმართ ინტერესი მხოლოდ XVIII საუკუნის მიწურულს – ვოლფგანგ ამადეუს მოცარტისა და ფრანც იოზეფ ჰაიდნის მოვაწეობის ეპოქაში გამომაჟღავნდა.

ფორტეპიანოს მუსიკალური ინსტრუმენტის 70 % ხის მასალისაგან შედგება.ადრეულ წლებში მის დასამზადებლად სპილოს ძვალსაც გამოიყენებდნენ (ძირითადად კლავიშებისათვის).აქვე მინდა გაცნობოთ,რომ სხვადასხვა პერიოდებში გავრცელებული იყო პიანინოსა და როიალის ისეთი სახეობები,რომლებიც დღეისათვის აღარ მზადდება,მაგალითად: “პიანო-ლირა”,”პიანო-არფა”,”პიანო-ბიურო”,”პირამიდული პიანინო” და სხვა.ფროტეპიანოს დღესდღეობით მუსიკოსები სხვა მუსიკალურ ინსტრუმენტებს შორის ყველაზე გამორჩეულად მიიჩნევენ.აღსანიშნავია ის გარემოება,რომ თანამედროვე ეპოქას შემორჩა სამი ძველი შედევრი-ფორტეპიანო: 17020 წელს დამზადებული ფირტეპიანო,რომელიც დაცულია ნიუ-იორკის დიდებულ “მეტროპილიტენ-მუზეუმში”; 1722 წელს დამზადებული ფორტეპიანო,დაცულია რომში განთავსებულ “მუსიკალური ინსტრუმენტების მუზეუმში და 1726 წელს დამზადებული ფორტეპიანო,რომელიც დაცულია ლაიპციგის უნივერსიტეტის ბაზაზე არსებულ მუსიკალური ინსტრუმენტების მუზეუმში. (ავტორი გენია.ჯი)