“საქართველოს მეჭურჭლეთუხუცესი” და “წმინდა ექვთიმე ღვთისკაცი”,სამშობლოში ემიგრაციიდან დაბრუნების (1945 წლის 11 აპრილს) შემდეგ წერდა:

“…ვინმე ვარდის კონითა რომ შეჰხებოდა ილიას,ესეც არ ეპატიებოდა!… მტრებზედ შესატევი იარაღი იხმარებოდა განა სამშობლოს საუკეთესო შვილზედ? …ამისთანა სულმნათ მოღვაწეებს სხვა განათლებულ ქვეყნებში სიცოცხლეშივე ძეგლ უდგამენ,ხელთ ატარებენ და სულში ისმენ”.

“დამახინჯებულმა კოსმოპოლიტიზმმა”,ახლა რომ ინტერნაციონალიზმს უწოდებენ,”ქართველ კაცს ააღებინა ხელი თავის პიროვნებაზე.მოუკლა ეროვნული გრძნობა,დაუხშო ენერგია, და დაუკეტა გზა თვით ცნობიერებისაკენ”.

საქართველოს “უგვირგვინო მეფედ” წოდებულმა დიდმა ქართველმა მამულიშვილმა – ილია ჭავჭავაძემ,რომელსაც უდიდესი სიყვარული და პატივისცემა გააჩნდა,მისივე სიტყვებით რომ ვთქვათ – “ბედნიერი ნიჭის შემოქმედი”