გენიალური ქართველი მწერლის – ალექსანდრე ყაზბეგისადმი გამოჩენილი ქართველი საზოგადოების გულგრილობით შეწუხებაულმა აკაკი წერეთელმა,აღნიშნული საკითხის შესახებ შემდეგი სახის ჩანაწერი დაგვიტოვა:

„ესეც ბედია. ზოგი წიგნიდან სწავლობს ცხოვრებას და მაინც შორიდან წუხს განცდილზე. მე კი ყველაფერი ჩემი ძარღვებით გადამაქვს მუდამ და მაინც იმედიანი ვარ. ისინი სკოლებს ამთავრებენ, მე ცხოვრება მასწავლის თავად.

“საქართველოს მეჭურჭლეთუხუცესად” წოდებული დიდი ქართველი მამულიშვილი - ექვთიმე თაყაიშვილი (1863-1953 წლები),რომელიც მის მცირერიცხოვან თანამებრძოლებთან ერთად თავგამოდებით იბრძოდა ქართული ძეგლების და ისტორიული მემკვიდრეობის შენარჩუნება-გადარჩენისათვის,დიდად სწუხდა იმაზე,რომ ქართველი ხალხის დიდ ნაწილში გასაოცარი უდარდელობა,უგულობა და ზოგჯერ უვიცობა სჭარბობდა ისეთი ეროვნული საკითხებისადმი,როგორებიც არის ერის ისტორია და მისი კულტურული მემკვიდრეობა.

“მოწაფე ივანე ჯავახიშვილი შვილია ქართველი ხელმოკლე თავადისა,სასწავლებლის ზედამხედველისა.კეთილ პატრიარქალურ ოჯახს საუცხოო გავლენა მოუხდენია ჭაბუკზე,გაუზრდია იგი რელიგიოზური,ზნეკეთილი,თავაზიანი, და ალერსიანი.

სტავროპოლში გადასახლებამისჯილმა ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთმა ლიდერმა და დიდმა ქართველმა მამულიშვილმა – დიმიტრი ყიფიანმა (1814-1887 წლები),აკაკი წერეთელთან თავისი უკანასკნელი შეხვედრის დროს,გენიალურ ქართველ მგოსანს შემდეგი სიტყვით მიმართა:

სპარსეთში მოღვაწე დიდმა ქართველმა მამულიშვილმა და მდიდარმა მრეწველმა - ყარამან კიკნაველიძემ,მას შემდეგ რაც დევნილობიდან სამშობლოში დაბრუნდა,დიდი სიხარული და აღტაცება გამოხატა თბილისში უნივერსიტეტის დაარსების იდეის გამო.