რამდენიმე წყარო ირწმუნება,რომ ჭკუაზე შეშლილმა და თვალში სინათლედაშრეტილმა ღვთისმგმობმა გერმანელმა ფილოსოფოსმა – ფრიდრიხ ნიცშემ,თავისი ცხოვრების უკანასკნელი ეტაპი რკინის გალიაში გამომწყვდეულმა გაატარა და ძაღლივით იყეფებოდაო.

როგორც ცნობილია,ანტიკური ხანის საბერძნეთში მამაკაცები საშუალოდ 30-35 წლის ასაკში ქორწინდებოდნენ,ხოლო მანდილოსნები კი – 15 წლის ასაკში.საინტერესოა ის გარემოება,რომ გოგონების მამები თავად არჩევდნენ სასიძოებს თავიანთი ქალიშვილებისთვის და მათი მარადიული ერთგულების ნიშნად გარკვეულ თანხასა და სხვადასხვა საყოფაცხოვრებო ნივთებსაც გადასცემდნენ მათ.

საკვირველია,თუმცა ფაქტია,რომ მთელი ერთი თვის განმავლობაში ეკლესიის სარდაფში იყო დასვენებული გენიალური გერმანელი მათემატიკოსის,ფილოსოფოსისა და პრუსიის მეცნიერებათა აკადემიის ფუძემდებლის – გოტფრიდ ვილჰელმ ლაიბნიცის (1646-1716 წლები) უზიარებელი ცხედარი.

მშობლიური ძველბერძნული პოლისიდან – ეფესოდან თანამოქალაქეების მიერ გაძევებული იქნა რომაული საკანონმდებლო კოლეგიის – „დეცემვირის” ერუდირებული ძველბერძენი კონსულტანტი და ფილოსოფოსი – ჰერმოდორე,რომელსაც თავის მხრივ,გენიალური ბერძენი ფილოსოფოს-მატერიალისტი – ჰერაკლიტე ეფესელი (ძვ.წ.აღ-ით 520-460 წლები) საუკეთესო თანამოქალაქედ აღიარებდა.

როგორც ცნობილია,ძაღლყურძენასებრთა ოჯახის ბალახოვანი მცენარე – ლემა,რომელიც ბუნებაში შასაძლოა ხეებისა და ბუჩქების სახითაც ვიხილოთ,დიდი რაოდენობით პიოსციმინის შემცველები,ანუ ერთობ შხამიანები არიან.

„მეცნიერებიდან უღმერთობამდე – ერთი ნაბიჯია!” – საუკუნეების განმავლობაში ასეთი შეხედულება გააჩნდათ კათოლიკური ეკლესიის მამებს და ამიტომაც იყო რიგ ევროპულ ქვეყნებში ათწლეულების მანძილზე ინკვიზიციის კოცონები აგიზგებული.